T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI Çanakkale Mehmet Akif Ersoy İl Halk Kütüphanesi

Kerevizdere Muharebeleri

KEREVİZDERE MUHAREBELERİ

12 ve 13 Temmuz günleri cereyan eden ve Kerevizdere Muharebeleri diye adlandırılan bu iki günlük muharebelere İngilizler “Alçıtepe veya Kanlıdere Harekâtı” Fransızlar ise “Beşinci Kerevizdere Harekâtı” demektedirler.

Bu muharebeyle de öteden beri ele geçirmek isteyip de başaramadıkları Alçıtepe’ye biraz daha yaklaşmayı planlıyorlardı. İngiliz ve Fransız birlikleri 12 Temmuz 1915 günü saat 4.30’da 4, 7 ve 11. Tümenlerimizin cephelerini karadan, denizden ve 14 kadar uçakla havadan bombardımana başladı. Siperlerimize girmeyi başaran iki manga kadar düşman süngülenerek yok edildi. İngiliz tümenler başlangıçta biraz ilerleme kaydedip Türk himaye mevzilerine kadar girmeyi basardılarsa da oldukça kayıp verdiler. Türk ihtiyat kuvvetlerinin kullanılmasıyla şiddetli ve kanlı muharebeler neticesi düşman çekilmeye başladı. 13 Temmuz sabahı saat 07.30’da İngilizler yine saldırdı ancak geri çekilmek zorunda kaldıkları gibi bir önceki gün aldıkları siperlerin bir kısmını da kaybettiler sadece Kerevizdere’ye hâkim sırtlarda bir hat tutabilmişlerdi. Sonuçta İngiliz ve Fransızlar bu muharebe de umduklarını bulamadılar.

4, 6 ve 7. Tümenlerimiz bu muharebelerde 113 subay ve 9462 er kayıp vermiştir. İngilizler 3100, Fransızlar ise 800 kişi kayıpla bu safhayı kapadılar.

 

ZIĞINDERE MUHAREBELERİ (28 Haziran – 5 Temmuz 1915)

28 Haziran saat 2’de başlayan bombardıman aralıklı olarak sabaha kadar sürdü. Sabah saat 09.20 itibariyle tüm kara ve gemi topları Türk siperlerini yoğun bir ateş altına aldı. Hazırlık ateşinden sonra taarruza geçen İngiliz birlikleri Zığındere’nin iki tarafındaki ön siperleri fazla kayıp vermeden işgal ettiler. Ancak Türk savunması hala sarsılmış görünmüyor topçularımız düşmanın ele geçirdiği sırtları etkili bir ateş altına alıyordu. Nihayet İngilizler durduruldu. İngilizlerin 28 Haziran’daki bu başarısı yarımadaya ayak bastıklarından beri elde ettikleri basarının en büyüğü ve en önemlisiydi.

Ordu ve Güney Grubu Komutanları Zığındere’nin her iki yanına yerleşmiş olan İngilizlerin buradan atılması için derhal taarruza geçilmesi hususunda Faik Paşa’yı sıkıştırıyordu. Kıtaların durumunu yakından izleyen Faik Pasa onlara yeterli zamanı kazandırmak ve toparlanmalarını sağlamak maksadıyla taarruzu 2 Temmuz 1915’e erteledi. Taarruz saat 18.00’da başladı, ancak düşmanın üstün ateş gücüyle taarruz durdurulmuş ve ilerleme olanağı vermemişti. Daha sonra Ordu Komutanlığınca Güney Grubu’nda bazı takviyeler yapıldı, yorgun birlikler ihtiyata alındı ve kazanılamayan taarruzun tekrarlanmasına karar verildi. 5 Temmuz sabahı saat 03.45’te İngilizleri Zığındere sırtlarından atmak üzere yeniden taarruza geçtiler. Başlarda düşman siperleri ele geçirildiyse de çok fazla kayıp verilmişti. İngilizler Zığındere Muharebeleri sonucunda Fransız topçularının da desteğiyle öteden beri ele geçirmek istedikleri Alçıtepe’ye doğru biraz daha yaklaşmayı planlayarak Kerevizdere Taarruzu’na karar verdiler.

Çanakkale Mehmet Akif Ersoy İl Halk Kütüphanesi