T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI Çanakkale Mehmet Akif Ersoy İl Halk Kütüphanesi

YAHYA ÇAVUŞ ŞEHİTLİĞİ

YAHYA ÇAVUŞ ŞEHİTLİĞİ


      

       İlk Şehitlerimizi ziyaretimizden sonra köy meydanına geri dönüyor ve Yahya Çavuş şehitliği yazan tabelanın gösterdiği istikamette yolumuza devam ediyoruz. Köyden çıkış yaptığımızda yol  ikiye ayrılıyor, soldan devam ederek şehitliğe ulaşıyoruz. 
       Ertuğrul koyu, 18 Mart 1915 günü başarısızlığa uğrayan müttefiklerin çıkarma sahası olarak seçtikleri koyların başında gelir. Çıkarmanın neden Arıburnuna ve Seddülbahir'de beş koya  yapıldığını bilmek gezimizi daha anlamlı hale getirecektir.  Gelibolu'nun coğrafi özelliği olarak üç tarafının denizlerle çevrili olması, karaya çıkacak olan  müttefik askerlerine donanma desteğinin iç kısımlara  kadar sağlanması imkanını veriyordu. Diğer sebeplerden biri ise yarımadanın Anadolu'ya göre daha yüksek olmasıdır. Kilitbahir platosu ele geçirildiği takdir de bu yüksekte olma avantajı ile Anadolu da bulunan tabyalar da rahat bir şekilde susturulabilecekti. Bu yüzdendir ki çıkarma sahası olarak Gelibolu yarımadası seçilmiştir. Anadolu ya yapılan çıkarmalar ise oyalama, aldatma çıkarmaları niteliğindedir. Nitekim de bu çıkarmalar amacına ulaşır. Anadolu (Ertuğrul koyundan baktığınızda tam karşıda Kumkale yani Fransız birliklerinin çıkarma yaptığı saha gözükmektedir) yakasına  çıkan Fransız birlikleri koca bir Türk kolordusunu oyalamayı başarmıştır. Anadolu�da bir noktanın çıkarma sahası olarak seçilmemesinin nedeni ise yukarıda Gelibolu yarımadasının seçilme nedenlerinin tam tersidir, mesela Anadolu ya çıkarma yapan kara bir ordusu bir noktadan sonra tanımadığı yabancı bir toprakta donanma desteğinden yoksun kalacaktır.  Bahsettiğimiz sebeplerden ötürü müttefik kurmayları Arıburnuna ve Seddülbahir'de beş koya çıkarma yapmayı uygun görür. Yapılacak olan bu çıkarmalar için ana nokta olarak Ertuğrul ve tekke koyları seçilir.

       25 Nisan sabahı içinde yaklaşık olarak 2000 askerle bir truva atı misali River Clyde ( Savaş kurallarına göre yük ve askeri amaçlı olmayan, insan taşıyan gemilere ateş edilemez. İngilizler bu kuralı kullanarak ihlal ederek- savaş hilesi yapmayı amaçlamışlardır.) koyda karaya oturtturulur. Koyu savunmakla memur 26. Alay 10. Bölük askerlerine verilen emir nettir. "Düşman atış menziline girmeden ateş yasak.�  İrlandalı askerleri taşıya filikaların yaklaşmaya başlaması ile; Türk'ler bir el ateş ettiler. Bunun ardından kıyamet koptu ve açık filikalarda ki Dublinler biçilmeye başlandı. River Clyde�nin açık kapakları ardından inmeyi bekleyenler onların kapana kısılmış fareler gibi öldürüldüklerini izliyordu..."Tek sığınak suyun kenarından üç metre kadar ileride ve  yüksekliği bir buçuk ila üç metreye kadar değişen bir tümsekti (Bugün hala koyda varlığını koruyabilen tümsek). Tümsek kumsal boyunca uzanıyordu ve Türk ateşinden kurtulup kıyıya çıkan askerler için ölümle yaşam arasında ki farkı sağlayan tek yerdi Türk�lerin kıyı savunması hazırlıkları sırasında bu toprak parçasını neden yerle bir etmediklerine  şaşarım, eğer bunu yapmış olsalardı hiçbirimiz kurtulamayacaktık. Diye anlatır 25 Nisan sabahında ki çıkarmayı Yüzbaşı David French.

Çanakkale Mehmet Akif Ersoy İl Halk Kütüphanesi